Of je het nu wilt toegeven of niet, iedereen doet wel eens aan zelfsabotage. Je weet vaak heel goed wat je nodig hebt of wat je eigenlijk zou moeten doen, gewoon omdat dat voelt als het juiste. Er is echter een verschil tussen iets weten en het ook daadwerkelijk doen. Zelfsabotage doorbreken kan helpen bij het vergroten van je zelfvertrouwen.
Voorbeeld. Als jij gezond wilt leven, dan weet je dat het beter is om te gaan sporten dan op de bank voor de tv hangen met een zak chips. Toch kan je op het moment dat je geen zin hebt om te sporten tientallen excuses bedenken waarom je niet hoeft te gaan sporten. Voor een keertje is dat niet erg, maar als je het bankhangen elke keer weer verkiest boven sporten, dan vind je gezond leven blijkbaar niet écht belangrijk.
Dit is slechts een voorbeeld van zelfsabotage, die het verschil tussen iets weten en iets doen, duidelijk maakt. Waarschijnlijk kan je zelf nog tientallen voorbeelden verzinnen van momenten waarop jij jezelf saboteert.
Oorzaken van zelfsabotage
Zelfsabotage komt vaak voor op momenten dat je moe bent of niet lekker in je vel zit. Op zo’n moment is het eenvoudig om oude, automatische patronen uit te voeren. Nieuwe, net aangeleerde handelingen uitvoeren die nog niet als patronen zijn ingesleten, kosten meer energie. Dit komt doordat onze hersenen van oorsprong zijn gemaakt om te overleven. Om te kunnen overleven moeten we direct reageren. Vroeger moesten we op elke prikkel reageren. Ongeacht of het een geluidje, iets dat in je gezichtsveld voorbij vliegt of iets is dat opvallend ruikt. Elke prikkel kon gevaar betekenen en we konden onszelf alleen beschermen door alert te zijn en direct te reageren.
Onze hersenen zijn door de eeuwen heen veel minder ontwikkeld dan de wereld om ons. Het is dan ook niet zo gek dat we alsnog instinctief reageren. Dat instinct zorgt samen met onze automatische patronen en heeft dan ook te maken met zelf saboterend gedrag. Onze automatische patronen hebben we de afgelopen 20 tot 40 jaar (afhankelijk van hoe oud je bent) ontwikkeld. Hier “even” iets in aanpassen, is niet eenvoudig. Wees dan ook niet boos op jezelf als bij jezelf merkt dat je aan zelfsabotage doet.
Welke vaardigheid mag je ontwikkelen?
Er is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen, wat je enorm helpt als je zelfsabotage wilt doorbreken. Die vaardigheid is kiezen. Dit lijkt simpel, maar soms is een oplossing ook gewoon simpel. Door te kiezen voor bepaald doel en bewust te kiezen voor de dingen die je dichter bij dat doel brengen, kan je zelfsabotage doorbreken.
Zoals in het eerdere voorbeeld van gezond leven. Stel dat jij écht kiest voor een gezond leven. Het doel daarbij is dat je 3 keer per week een uur intensief sport. Daarnaast besluit je elke dag een half uur te wandelen en alleen in het weekend mag je iets snoepen. Elke dag kan je opnieuw bewust kiezen om te gaat sporten, of je gaat wandelen en of je snoept.
Zelfsabotage doorbreken
Herken je het nog niet bij jezelf, op het moment dat je aan zelfsabotage doet? Probeer dit dan te gaan herkennen, want alleen op die manier heb je een keuze en kan je gaan doen wat je écht nodig hebt. Dit doe je door te kijken naar de dingen die je wilt veranderen, maar nog niet zijn gelukt te veranderen. Kijk terug op de (onbewuste) keuzes die je hebt gemaakt om die verandering door te zetten en probeer uit te vinden waar het fout is gegaan, op welke momenten je jezelf aan het saboteren was.
Wellicht wil je een te grote verandering doorvoeren en kom je bij de eerste stap direct in de paniekzone terecht, waardoor je verstijfd. Of misschien is het resultaat niet snel genoeg zichtbaar, waardoor je zoiets hebt van: “Laat maar”. Waarna jij je oude gewoontes weer oppakt.
Zijn je verwachtingen realistisch? Of is er niks mis met je gestelde doelen en kan je de consequenties van je keuze prima handelen, maar ben je uit balans waardoor je terug valt in oude, automatische patronen? Evalueer jezelf, leer zelfsabotage te herkennen en voel aan wanneer je jezelf een liefdevolle schop onder de kont kunt geven en wanneer dit nou juist even niet moet.
De connectie tussen zelfsabotage doorbreken en je zelfvertrouwen vergroten
Het opbouwen van vertrouwen gebeurt onder andere door het nakomen van afspraken. Wanneer een vriendin je van alles belooft, maar deze beloften keer op keer niet nakomt, dan kan je gaan twijfelen aan haar oprechtheid. Als ze met je afspreekt en vlak daarvoor de afspraak verzet, dan kan dat een keer gebeuren. Gebeurt dit echter structureel, dan kan jij gaan twijfelen aan haar intenties en oprechtheid.
Hetzelfde geldt voor zelfvertrouwen. Met andere woorden: het vertrouwen in jezelf. Als jij structureel afspraken maakt met jezelf, maar deze niet nakomt dan brokkelt jouw zelfvertrouwen – het vertrouwen in jezelf – stukje bij beetje af. Het niet nakomen van die afspraak met jezelf is vaak het gevolg van jezelf saboteren.
Wanneer je stopt met zelfsabotage, kan jij de afspraken met jezelf nakomen en door het nakomen van de afspraken met jezelf, kan het vertrouwen in jezelf groeien. Hoe vaker jij de afspraken met jezelf nakomt, hoe groter je zelfvertrouwen.
Start met kiezen
Kies bewust en vol overgave. Ga er helemaal voor en accepteer de consequenties. Alleen op die manier kan je achteraf terug kijken en beoordelen of het de juiste keuze is geweest. En onthoudt dat een keuze die je op dit moment maakt, met de kennis die je nu hebt, vanuit jouw huidige situatie en omstandigheden, altijd de juiste keuze is als het op dit moment goed voelt en weloverwogen is.
Zelfsabotage doorbreken en je zelfvertrouwen vergroten door bewuste keuzes te maken. Begin er vandaag nog mee en zie wat het voor je doet. Ik ben benieuwd of je ermee aan de slag gaat en zo ja, laat je mij dan over een paar weken weten wat het je heeft opgeleverd?
