Assertief zijn associëren we vaak alleen met opkomen voor jezelf. Ik ben van mening dat assertiviteit verder gaat dan enkel opkomen voor jezelf. Het is niet alleen je mening geven en voet bij stuk houden als een ander het niet met je eens is. Met andere woorden, je niet laten overrulen. Het is ook aangeven wat jouw grenzen zijn en ‘nee’ durven zeggen als je het ergens niet mee eens bent of als je iets niet wilt.
We onderscheiden sub-assertief of passief gedrag, assertief gedrag en agressief gedrag. Sub-assertiviteit is wanneer je niet voor jezelf opkomt. Agressief gedrag is voor jezelf opkomen en daarbij geen rekening houden met de mening of gevoelens van anderen. Assertiviteit zit er tussenin, dus je komt op voor jezelf maar je houdt daarbij ook rekening met de mening en gevoelens van anderen. Assertiviteit komt voort uit gelijkwaardigheid, jezelf als gelijke zien aan de ander. Bij agressiviteit voel jij jezelf beter dan een ander en als je sub-assertief bent, dan voel je jezelf minderwaardig in vergelijking tot anderen.
Gebrek aan eigenwaarde
Als je een gevoel van minderwaardigheid ervaart, het gevoel hebt dat anderen beter zijn dan jij, dan is het logisch dat je moeite hebt om assertief te zijn. Je zet anderen als het ware op een voetstuk waardoor er geen gelijkwaardigheid is. Je hecht meer waarde aan anderen, dan aan jezelf.
Als je assertief zijn wilt leren is het belangrijk dat je gaat werken aan je eigenwaarde. Je mag inzien dat jij minstens zo belangrijk bent als anderen. Je mag beseffen dat jij jezelf klein houdt en een ander op een voetstuk plaatst. Dit is totaal onnodig en ook oneerlijk naar jezelf toe. Iedereen heeft zijn/haar eigen pad bewandeld en daarop eigen lessen geleerd. Je kunt het pad van jezelf niet vergelijken met dat van anderen.
Vergroot je eigenwaarde door liefdevol naar jezelf te kijken. Wat vind je mooi aan jezelf? Waar ben je goed in? Wat heb je allemaal geleerd en bereikt? Waar sta je nu, ten opzichte van vorig jaar? Wees dankbaar voor wat er is, voor wat je wél kunt, voor wie je bent.
Kwetsbaarheid zien als zwakte
Kwetsbaarheid is een kracht. Het is krachtig om te laten zien waar je goed in bent, maar het is ook krachtig om te laten zien waar je niet goed in bent en dat je open staat om het te leren of te verbeteren.
Je emoties laten zien wordt vaak nog geassocieerd met zwak zijn, vooral als het verdriet betreft. Echter zijn het vaak de mensen die moeite hebben hun kwetsbaarheid te tonen, die het zien als zwakte. Iets wat hij of zij niet kan en jij wel, bestempelen ze dan als zwakte zodat ze er zelf niet aan hoeven te geloven.
Zodra jij je kwetsbaar durft op te stellen en daarmee over je gevoelens praat, wat een onderdeel is van assertief zijn, ben je een voorbeeld voor anderen. Vooral voor degene die het zelf moeilijk vinden om hun emoties te tonen. Krop je emoties niet op, daar wordt het niet beter van. En geef het toe als je een foutje hebt gemaakt of iets nog niet kunt. Het bereid andere mensen erop voor wat ze van je kunnen verwachten.
Aardig gevonden willen worden
Heel diep in ons zit nog altijd geworteld dat we erbij willen horen en daarom aardig gevonden willen worden door iedereen. Als jij niet assertief bent omdat je bang bent dat andere mensen jou daardoor niet meer aardig zullen vinden, realiseer je dan dat jij ook niet iedereen aardig vindt.
Begin klein. Geef bij kleine of minder belangrijke dingen eens je mening. Wees eens wat minder flexibel als dat beter is voor jou. Zet kleine stapjes richting assertief zijn en kijk hoe de ander daarop reageert. Is dat een blijk van dat ze je niet meer aardig vinden?
Ga steeds een stapje verder in assertiviteit en kijk tot hoe ver je kunt gaan en op welk moment de mensen uit je omgeving je niet meer aardig vinden. Zolang jij goed kunt onderbouwen waarom je vindt wat je vindt en je gevoelens durft te uiten is er vaak weinig aan de hand en zullen de meeste mensen je begrijpen. Echt.
Assertief zijn makkelijker maken
Stel dat je aan je eigenwaarde hebt gewerkt, dat je jezelf kwetsbaar durft op te stellen en je het idee naast je neer hebt gelegd dat je door iedereen aardig gevonden zou moet worden. Hoe zorg je er dan voor om assertief te zijn? Op welke manier kan je voor jezelf opkomen, grenzen stellen en ‘nee’ zeggen op een vriendelijke manier?
Als een situatie zich voordoet waarin je assertief moet zijn, volg dan de volgende stappen. Allereerst noem je wat er feitelijk gebeurd waardoor jij het gevoel hebt voor jezelf te moeten opkomen. Je koppelt je emoties dus los van wat er feitelijk gebeurd. Je benoemt de feiten en daarna benoem je wat de situatie met jou doet. Daarbij kunt je vertellen wat je voelt, hoe het op je over komt en welke gedachten of emoties de situatie bij jou oproept. Tot slot vertel je wat voor jou een passende oplossing is.
Door op deze manier met de situatie om te gaan en jezelf te uiten, creëer je begrip en geef je aan dat je naar een oplossing wilt zoeken. Probeer kalm te blijven en twijfel niet aan jezelf. Dat wat je ervaart mag je benoemen, dat is jouw gevoel. Stel jezelf open voor hoe de ander tegen de situatie aankijkt. Door eerst de feiten te benoemen, heb je al een overeenkomst met de ander waardoor het makkelijker wordt om samen tot een oplossing te komen.
Wat zorgt er bij jou voor dat je niet assertief durft te zijn?
