Het is nooit leuk om kritiek te ontvangen. Is de opmerking die geplaatst wordt daadwerkelijk kritiek? Is het misschien niet gewoon een verkeerde interpretatie of ongevraagde feedback? Wanneer je niet lekker in je vel zit, jij je onzeker voelt of een negatieve mindset hebt, dan kunnen opmerkingen sneller op je overkomen als kritiek. Daarom geef ik je 5 tips die je helpen omgaan met kritiek.
Wat is kritiek?
Iedereen heeft zijn eigen referentiekaders. Met andere woorden, iedereen heeft een eigen manier waarop er tegen dingen aangekeken wordt. Op basis van die referentiekaders wordt alles bestempeld met ‘goed’ of ‘fout’. Deze referentiekaders worden grotendeels gevormd in de eerste 8 jaar van je leven. Alle informatie die in je prille jeugd tot je komt – dus alles wat je meemaakt en hoort – wordt in je hersenen opgeslagen. Alle interpretaties, gedachten en gevoelens die daarbij komen kijken, worden gekoppeld aan die informatie. Op basis van die informatie vorm jij je referentiekaders, oftewel, je normen, waarden en regels.
Kritiek is het beoordelen van iemand op basis van die eigen referentiekaders, waarbij je geen oplossing biedt voor het “probleem” dat je bij diegene constateert. Wat jij echter als “probleem” bestempelt, hoeft voor een ander echter geen probleem te zijn.
Hoe kun je omgaan met kritiek?
Check eerst je state of mind voordat je conclusies trekt. Zit je lekker in je vel of ben je negatief gestemd vandaag? Je stemming heeft invloed op de manier waarop informatie tot je komt. Ben jij opgewerkt, blij en zit je lekker in je vel, dan komen ze neutraal of verzacht bij je binnen. Dan verwacht je dat mensen dingen tegen je zeggen uit liefde of omdat ze het goed met je voor hebben. Dit maakt je toegankelijker voor feedback en omgaan met kritiek is dan wat makkelijker, dan wanneer je negatief gestemd bent.
Tip 1. Wat zegt hij/zij nu écht?
Wat er gezegd wordt en wat je interpreteert, kunnen 2 verschillende dingen zijn. Je interpretatie hangt grotendeels af van hoe jij je voelt op dat moment. Ga even naar binnen, word bewust van wat je voelt en vraag jezelf af wat er precies gezegd is. Als het onduidelijk is hoe je de opmerking moet opvatten of je twijfelt over de intentie van de ander, vraag dan om verduidelijking.
Tip 2. Is het kritiek of feedback?
Er is een verschil tussen kritiek en feedback. Feedback kan je verder helpen, kritiek niet. Onderzoek of de geplaatste opmerking daadwerkelijk kritiek is. Het verschil tussen kritiek en feedback wordt uitgelegd in dit artikel.
Tip 3. Van wie komt het?
Is het een bekende? Iemand die normaal gesproken het beste met je voor heeft? Of is het iemand die je niet zo goed kent? Is het iemand die ervoor geleerd heeft of een bepaalde ervaring heeft? Relativeren wordt eenvoudiger, wanneer je je beseft door wie de opmerking is geplaatst. Iedereen beredeneert vanuit zijn/haar eigen kennis en perspectief. Onvoldoende kennis zorgt voor een ongefundeerd oordeel.
Tip 4. Kies ervoor om het naast je neer te leggen.
Het naast je neerleggen is soms makkelijker gezegd dan gedaan. Kritiek zegt vaak meer over degene die het uit, dan over degene waartegen het gezegd wordt. Het uiten van kritiek is het constateren van een probleem. Een probleem voor degene die het constateert. Maar dat het een probleem is voor diegene, hoeft niet automatisch te betekenen, dat het ook een probleem is voor jou. Hij is hij of zij is zij en jij bent jij. Kies ervoor je niet druk te maken over iets dat een probleem is voor de ander, maar niet voor jou. Zonde van je energie.
Tip 5. Verleg je gedachten
Als de kritiek in je hoofd blijft rond dwalen, verleg dan je gedachten door bijvoorbeeld te affirmeren. Hiermee verleg je jouw aandacht, waardoor het piekeren stopt.
Door het toepassen van deze tips wordt het eenvoudiger om met kritiek om te gaan. Sommige tips hebben meer oefening nodig dan andere. Houd altijd in je achterhoofd dat kritiek niet zegt over jou en dat jij niet verantwoordelijk bent voor het probleem van een ander.
Wil je meer weten over affirmeren? Lees dan dit artikel.
