De juiste donor kiezen is heel belangrijk als je een bewust alleenstaande moeder (BAM) wilt worden. Of als een kindje wilt krijgen met je partner, maar dat niet mogelijk is omdat je homo/lesbisch ben of samen bent met een partner die onvruchtbaar is.
Laat ik uit eigen ervaring spreken, uit mijn eigen ideeën en inzichten putten en me in dit artikel richten op de vrouw die overweegt of al de keuze heeft gemaakt voor het bewust alleenstaande moederschap. Maar val jij in één van de andere 2 “categorieën”, dan ontmoedig ik je niet om door te lezen; wellicht kan ik jou ook helpen, aanzetten tot nadenken of inzichten geven met dit artikel.
Zonder donor geen kind, maar bedenk wel dat je met de keuze voor een donor, een keuze gaat maken voor de rest van je leven én voor het hele leven van je kindje. Geef jezelf de tijd om na te denken hoe je het donorschap voor je ziet, wat je belangrijk vindt qua uiterlijk en/of karaktereigenschappen en hoe je wilt dat het leven van je kindje eruit gaat zien. Ga niet over één nacht ijs en zorg dat je alles op een rijtje hebt gezet voordat je een donor kiest.
A-donor
Een anonieme donor. Tot 1 juni 2004 konden mannen anoniem sperma doneren aan spermabanken en fertiliteitscentra. Vooraf werden deze mannen wel gescreend, maar behalve wat basisgegevens, zoals afkomst, haarkleur, kleur ogen, lengte en opleiding werd er niets geregistreerd waardoor deze mannen niet te herleiden zijn. Per 1 juni 2004 is er een wet in werking getreden die het verbiedt om sperma te gebruiken voor kunstmatige inseminatie, zonder de afkomst ervan te documenteren. Het gevolg van deze wet is dat hiermee een tekort aan Nederlandse donoren is ontstaan.
Als je leest over donorkinderen, dan komt het heel vaak voor dat deze kinderen vroeg of laat tóch hun afkomst willen weten. Dat is waarschijnlijk één van de redenen waarom deze wet er is gekomen. Ik denk dat dit een goede zaak is. Een kind kiest er niet voor om geboren te worden. Ik vind dan ook dat een kind altijd het recht heeft om te weten waar het vandaan komt; wie zijn biologische ouders zijn. Uiterlijke kenmerken en welke opleiding de donor heeft gedaan zegt niets over je afkomst. Nu zal het ene kind wel nieuwsgierig zijn naar zijn/haar afkomst, waar andere kinderen dat niet hoeven te weten. Als de mogelijkheid er maar is.
B-donor
De onbekende donor. Deze donor doneert aan een spermabank of fertiliteitskliniek. Hiervoor wordt er vooraf gescreend op gezondheid, erfelijke aandoeningen, verhoogd risico op soa’s en drugsgebruik. Daarna wordt hij geregistreerd bij de Stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (SDKB). Als het donorkind 12 jaar of ouder is, mag hij/zij bepaalde gegevens over de donor opvragen bij de stichting. Tot 12 jarige leeftijd hebben de ouders van het donorkind dit recht. Gegevens die dan vrijgegeven worden zijn wat uiterlijke kenmerken, zijn genoten opleiding, het beroep van de donor en zijn karaktereigenschappen. Persoonsgegevens zoals naam, adres en geboortedatum worden niet vrijgegeven.
Goed om te weten is dat de donor geen gegevens over het kind of de moeder kan opvragen bij de SDKB. Zij blijven ten alle tijden anoniem voor de donor.
Met een tekort aan Nederlandse donoren, zit er soms niets anders op dan uit te wijken naar Europese donoren. Dit proces is vergelijkbaar met bovenstaande. Het aanbod is echter groter. Bij sommige instellingen zijn er veel gegevens voor handen over de donor. Naast eerder genoemde gegevens, kan je bijvoorbeeld de stem van de donor horen via een geluidsopname, of zijn er babyfoto’s van de donor beschikbaar. Dit allemaal om een beeld te scheppen van de donor, zodat je een passende donor kan kiezen. Als je een donor zoekt kan je filteren op bepaalde eigenschappen, die voor jou van belang zijn.
Ook Europese donoren kunnen geen gegevens over het kind of de moeder verkrijgen. Jij en je kindje blijven ten alle tijden anoniem.
C-donor
De bekende donor, een donor die je zelf aandraagt/vraagt. Dit kan een vriend zijn, een kennis of een donor die zich aanbiedt op het internet. Deze laatste groep is een klein wereldje op internet en bestaat uit 2 typen.
- Homostellen die graag co-ouderschap willen, waarbij één van de mannen de donor is.
- Mannen die, om welke reden dan ook, vrouwen en/of (lesbische) koppels wil helpen hun kinderwens in vervulling te laten gaan.
Of deze zelf aangedragen donor gescreend wordt is aan jou, of eigenlijk, aan jullie. Samen met de C-donor bepaal je of er tests worden gedaan op bijvoorbeeld soa’s. Of er erfelijke aandoeningen in de familie zijn, dat weet hij als het goed is wel. Op basis van goed vertrouwen moet je dit van de persoon aannemen. Hij kan wel zeggen dat er geen astma in de familie voorkomt, maar bewijzen kan hij het niet. 100% uitsluiten doe je het nooit, voor welke donor je ook kiest. Een ziekte of aandoening kan ook bij jou of je kindje beginnen zonder dat dit in de familie van één van de ouders zit.
Een donor kiezen
Nu je weet welk type donoren er zijn, kan je gaan bepalen welk type het beste bij je past. Kies je voor een B-donor waarvan je bepaalde informatie kunt opvragen? Voor een C-donor waarmee je co-ouderschap aangaat? Of kies je voor een C-donor die alleen doneert en afziet van de rechten en plichten voor het kind?
Voor de verdere verloop van dit artikel ga ik er vanuit dat je een BAM wilt worden en dus geen co-ouderschap met een homostel.
De keuze voor de juiste donor is heel persoonlijk. Allereerst moet je jezelf afvragen wat je je kindje wilt vertellen als het vraagt naar zijn/haar biologische vader. Vertel je alleen dat hij/zij uit liefde geboren is en verder niets? Ben je eerlijk tegen je kind over het feit dat hij/zij van een donor is en wil je alleen de uiterlijke en sociale kenmerken van de biologische vader kunnen delen als het ernaar vraagt? Of wil je nóg meer openheid bieden en zelfs een ontmoeting met de biologische vader kunnen regelen voor je kind? Als je het antwoord hierop weet, dan weet je ook welk type donor er bij je past.
Kies niet voor de weg die het makkelijkst lijkt
Ik wil toch even een waarschuwing mee geven aan de dames die wellicht denken een makkelijke, snelle oplossing te hebben gevonden voor hun kinderwens. Word niet zwanger van iemand die niet weet dat je een kindje probeert te krijgen. Ook niet als je de man in kwestie niet als vader voor je kind wilt, omdat je een bewust alleenstaande moeder wilt worden. Het klinkt misschien als de makkelijkste en snelste manier om moeder te worden; je duikt een avondje de kroeg in, kiest een knappe man uit, probeert hem je bed in te praten en als dat lukt op het moment dat je vruchtbaar bent dan heb je nog kans dat je zwanger van hem raakt ook. Niet doen!
ECHT NIET DOEN!
Waarom niet?
Punt één: je weet niks van die man. Je denkt misschien zijn naam te weten en waar hij vandaan komt, maar geloof me, er zijn genoeg mannen in het uitgaansleven die zelfs over deze eenvoudige dingen liegen.
Punt twee: je weet niks van het welzijn van deze man. Is de man in kwestie gezond of heeft hij een zeldzame ziekte waar je aan de buitenkant niks van ziet?
Punt drie: je weet niks van zijn achtergrond; waar hij vandaan komt, wie zijn familie is. Ook dit is cruciaal want misschien is de beste man zelf niet ziek, maar zit er wel een erfelijke aandoening in zijn genen. Dan draagt hij deze aandoening met zich mee en kan hij die overbrengen op een kind. Denk hierbij aan bijvoorbeeld diabetes, colitis ulserosa en zelfs bepaalde vormen van kanker. Daar word je wel even stil van toch?!
En losstaand van bovenstaande punten; je wilt toch niet dat je kindje niet weet wie zijn/haar vader is, dat dit nooit te traceren is? Dat er een man rondloopt die niet weet dat hij een kind heeft verwerkt?
Als je de vader hebt opgepikt in de kroeg, dan weet je nooit zeker of de beste man wel heet zoals jij denkt en woont in de plaats die hij heeft genoemd. Daarbij heeft een kind niks aan een voornaam en een woonplaats – als deze daadwerkelijk kloppen. Dan is het alsnog zoeken naar een speld in een hooiberg. Ongeacht of je je kind hebt verteld hoe hij eruit ziet, want ook dat kan door de jaren heen veranderen.
Goede gezondheid
Als je bewúst kiest voor alleenstaand moederschap, dan ga ik er vanuit dat je het van enorm belang acht dat je een gezond kind op de wereld zet. Of dat je in ieder geval zoveel mogelijk doet om uit te sluiten dat het kindje een ziekte meedraagt die vroeg of laat tot uiting komt.
Dit geldt natuurlijk voor iedereen die een kindje probeert te krijgen. In mijn optiek is dit echter nóg belangrijker voor vrouwen die kiezen voor bewust alleenstaand moederschap. In je eentje een kind groot brengen is al intensief genoeg. Je moet blijven werken om de kosten te kunnen dragen, je moet het huishouden doen, je wilt tijd voor jezelf én je hebt een kindje waar je volledig voor verantwoordelijk bent. Een (ongeneselijk) ziek kind maakt het allemaal nóg zwaar.
Laat ik voorop stellen dat ik weet dat niemand bewust kiest voor een ziek kind en dat het (helaas!) mensen gewoon overkomt.
Maar dat betekent niet, dat je het niet zoveel mogelijk kunt uitsluiten. Zorg daarom, in het geval van een C-donor, altijd dat je een donor vindt die bereid is een aantal gezondheidstests te ondergaan via de huisarts of een kliniek. Afhankelijk van de wijze waarop je zwanger wilt worden, kun je namelijk ook bij klinieken terecht waar ze je kunnen insemineren. Dat donoren eerst worden gescreend door spermabanken en fertiliteitscentra is niet voor niets. Zorg ten alle tijden dat je weet met wie je te maken hebt.
Als een donor niet meewerkt aan gezondheidstests, dan weet je in mijn optiek al genoeg.
Wil je volledige zekerheid hebben over de gezondheid van een donor, dan kom je al snel uit op een B-donor. Tenzij er iemand in je omgeving is die je heel goed kent, waarvan je weet dat hij kerngezond is. Dat hij geen erfelijke aandoeningen met zich meedraagt en die als donor zou willen fungeren. Bijvoorbeeld een goede kennis of vriend die zelf al vader is van een gezond kind, maar jou graag wil helpen met je wens.
Wat voor mij belangrijk was bij de keuze voor een donor
Losstaand van het feit dat ik een kindje wilde van een bewezen gezonde donor, heb ik er bij de keuze voor een donor rekening mee gehouden dat mijn kindje een beetje op mij zou lijken. Nu heb je die garantie natuurlijk nooit, maar dat is wel de reden waarom ik opzoek was naar een donor met blond haar en lichte ogen.
Daarnaast wilde ik graag iemand die langer is dan ik, een familiemens, iemand die goed geschoold is, een beetje creatief en dat hij een leuke persoonlijkheid heeft. Je begrijpt het goed: ik heb niet gekozen voor een B-donor. Ik was er snel over uit dat ik geen B-donor wilde, omdat ik open wil kunnen zijn tegenover mijn kind. En daarmee bedoel ik, open over alles.
Ik wil mijn kindje over zijn vader kunnen vertellen, wat voor persoon het is, foto’s kunnen laten zien en kunnen zorgen voor ontmoetingen als mijn kind dat nodig heeft.
In de tweede plaats wilde ik de mogelijkheid om te kunnen navragen of mijn kind een karaktereigenschap heeft van zijn biologische vader, of dat het iets is wat hij/zij van een familielid van de donor heeft. Dit soort dingen zijn alleen mogelijk bij een C-donor. Die keuze was voor mij dan ook snel gemaakt.
Mijn idee bij het donorschap is dat ik Levi vertel over zijn biologische vader als hij ernaar vraagt. Ik zal altijd eerlijk zijn over het feit dat hij verwekt is met hulp van een donor. Daarbij zal ik benadrukken dat hij uit liefde is ontstaan, dat hij meer dan gewenst is en dat hij niet anders is dan andere kinderen, alleen maar omdat zijn biologische ouders nooit een liefdesrelatie hebben gehad.
Wat vind/vond jij van belang bij het kiezen van een donor? Wat zeg jij als je donorkindje vraagt naar zijn/haar biologische vader?
